μαλακή γεύση στην παλέτα

ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ
Μηνιαίο περιοδικό μαγειρικής, τεύχος Νοεμβρίου 2006.

Το απόσπασμα αναφέρεται σε ένα τύπο τεκίλα. Λέξη προς λέξη:

« Blanco τεκίλα που έχει φυλαχθεί σε δρύινα βαρελάκια
για 2-12 μήνες. Έχει πιο μαλακή γεύση και απαλό
χρώμα. Διατηρεί το blue agave άρωμα και είναι πιο
μαλακό στην παλέτα. Η υπερβολική ζήτησή της
έχει αυξήσει ιδιαίτερα και την τιμή της.»


ΣΧΟΛΙΟ:
Σίγουρα, εδώ δεν μιλάμε:
1.
για την παλέτα του ζωγράφου (αγγλικά και γαλλικά palette, ορισμένες φορές και pallet στα αγγλικά), δηλαδή την πινακίδα για ανάμιξη χρωμάτων. Εφόσον η τεκίλα είναι blanco (‘λευκή’, 'διαφανής'), δεν μιλάμε ούτε για μπλε χρώμα. Η blue agave που αναφέρει η αρθρογράφος είναι απλά η μετάφραση από τα ισπανικά του agave azul (φυτό με βοτανολογικό όνομα agave tequilana ) από την επεξεργασία του οποίου παράγεται η τεκίλα.
2.
ούτε για την παλέτα του φορτοεκφορτωτή (αγγλικά pallet), δηλαδή το ξύλινο πλαίσιο διαστάσεων 1x1 μέτρου πάνω στο οποίο φορτώνονται εμπορεύματα σε ντάνες ώστε να μπορούν εύκολα να μετακινούνται με τα λεγόμενα "κλαρκ" (περονοφόρα ανυψωτικά).

Αφού το περιοδικό περιγράφει φαγητό, μήπως μιλάμε:

για σπάλα, ώμο, ή ωμοπλάτη (από το ιταλικό spalla, συγγενικό των ισπανικών palette, paletilla και espaldilla, και του γαλλικού épaule) ;
Μάλλον όχι, μια και η σπάλα δεν περιλαμβάνεται στα όργανα που ανιχνεύουν γεύση.

Εφόσον το άρθρο αναφέρεται σε γεύση, η αρθρογράφος κάπου θα διάβασε για το palate ("ουρανίσκος" στα αγγλικά) το οποίο, δυστυχώς, συχνά γράφεται λανθασμένα ως palette.

Επομένως, η λανθασμένη γραφή του λήμματος "ουρανίσκος" ως palette μας έδωσε το "μαλακό στην παλέτα", μάλλον υπό την επήρεια του αγγλικού smooth on the palate.

Τεκμηρίωση: Το σχετικό άρθρο από τη wikipedia http://en.wikipedia.org/wiki/Palette ξεκαθαρίζει τις παρεξηγήσεις αυτές, και ταυτόχρονα επισημαίνει τις πιθανές ορθογραφικές παρανοήσεις.

Δυστυχώς, στην περίπτωσή μας, οι παρανοήσεις όντως προέκυψαν.

ΔΙΟΡΘΩΣΗ
"μαλακό στον ουρανίσκο"
"με ήπια γεύση"
"γλυκόπιοτο", λοιπόν

αντί για "μαλακό στην παλέτα".

Σπολλάτη!
("εις πολλά έτη", χρονιάρες μέρες που είναι)

e-mail cheerfully received at this address:
ηλεκτρονικά μηνύματα μετά χαράς δεκτά στη διεύθυνση:
errata-culinaria@hotmail.com

.

.

.

amuse-bouse (sic)

( δηλαδή, κάτι που τέρπει τις καβαλίνες )

ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ
Πρόσφατη έντυπη διαφημιστική καταχώριση εορταστικού μενού της Χριστουγεννιάτικης περιόδου.

ΔΙΟΡΘΩΣΗ
Ο σωστός όρος είναι amuse-bouche, από τα γαλλικά.

ΣΧΟΛΙΟ:
Ο όρος amuse-bouche κυριολεκτικά σημαίνει κάτι το οποίο διασκεδάζει (amuse) ή τέρπει το στόμα (bouche), τον ουρανίσκο, τη γεύση. Παραπομπή : http://en.wikipedia.org/wiki/Amuse_bouche

Η γαλλική λέξη la bouse στα ελληνικά σημαίνει ‘σβουνιά, καβαλίνα, περιττώματα ζώου, κοπριά’.
Παραπομπή (λεκτική): http://fr.wikipedia.org/wiki/Bouse
Παραπομπή (οπτική): http://en.wikipedia.org/wiki/Image:CowPie-JeffVanuga.JPG

e-mail cheerfully received at this address:

ηλεκτρονικά μηνύματα μετά χαράς δεκτά στη διεύθυνση:

errata-culinaria@hotmail.com

One of the joys of being a judge is to grin ruefully at your own secret faults while you deal with the faults of others.
B. Kojo Laing (1946– ), Ghanaian novelist, poet, and educator
.
.
.