"Alexandre Dumas concoctant une bouillabaisse de personnages" (από το fr.wikipédia.org)

Monday 29 September 2008

Lonzu Corsu

'Κορσικανική λούζα' στη ντοπιολαλιά τους


ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ:
Ταξιδιωτικό άρθρο σε ένθετο ανδρικό περιοδικό Κυριακάτικης εφημερίδας, τεύχος Αυγούστου 2008.

ΣΧΟΛΙΟ:
Σχετικά με το lonzu: Εδώ, ο συγγραφέας γενικεύει και γράφει το πρώτο πράγμα που του έρχεται στο μυαλό, το οποίο όμως δεν είναι σωστό, ιδιαίτερα για ένα περιοδικό που θέλει να πουλήσει sophistication στον ανδρικό πληθυσμό της χώρας.

Το lonzu δεν μοιάζει με το δικό μας σύγκλινο, και ο παραλληλισμός αυτός το αδικεί. Είναι σα να λέμε ότι το πολτοποιημένο ζαμπονάκι σε κονσέρβα είναι το ίδιο με τις γαλλικές rillettes. Ε, δεν είναι το ίδιο, πώς να το κάνουμε;

Το σύγ(κ)λινο είναι προϊόν θερμικής κατεργασίας: χοιρινό τεμαχισμένο και αλατισμένο (ορισμένες φορές και καπνιστό) το οποίο έχει μαγειρευτεί και συντηρείται μαζί με το λίπος του (τη γλίνα), γι αυτό ονομάζεται και σύ-γλινο. Στις ελαιοπαραγωγικές περιοχές (Μάνη, λ.χ.), η συντήρηση και φύλαξή του γίνεται και σε ελαιόλαδο. Αν το δοχείο όπου φυλάσσεται είναι καθαρό και αποστειρωμένο, και τα κομμάτια κρέατος καλυμμένα από το λίπος το οποίο μετά στερεοποιείται χωρίς να παρεμβάλλονται θύλακοι αέρα (air pockets), τότε διατηρείται μια χαρά και εκτός ψυγείου (σε δροσερό βέβαια μέρος) για μήνες. Ο τεμαχισμός είναι απαραίτητος ώστε το σύγλινο να χωρέσει στα μικρά κιούπια που ήταν τα πρωτότυπα δοχεία φύλαξής του.

Αν πάμε τώρα στην αναζήτηση εικόνων του Γούγλη, θα δούμε ότι για το lonzu μάς δείχνει κάτι που μοιάζει εκπληκτικά με τη δική μας λούζα ή την Κυπριακή λούντζα. Υπάρχει επίσης η ιταλική lonza, η ισπανική lonja/loncha ή lomo (embuchado), όλα βέβαια με τοπικές παραλλαγές στην παρασκευή τους. Αν σας παραξενεύει το lonzu σαν γαλλική λέξη, είναι επειδή οι Κορσικανοί, αν και Γάλλοι πολίτες, μιλούν μια ιταλική διάλεκτο. Επί του προκειμένου, τώρα: όλα τα παρασκευάσματα της οικογένειας της λούζας, ελληνικά και ευρωπαϊκά, είναι προϊόντα ωρίμανσης: δηλαδή, πρόκειται για μονοκόμματα τεμάχια χοιρινού, συνήθως κόντρα φιλέτα, τα οποία αλατίζονται, μπαχαρίζονται, εμβαπτίζονται σε κρασί ή άλλες μαρινάτες, ίσως να υφίστανται και ψυχρό κάπνισμα ανάλογα με τη συνταγή, τοποθετούνται σε φυσικό περίβλημα, αλλά μετά όμως ωριμάζουν στον αέρα για μήνες, ώσπου το κρέας να χάσει αρκετή από την υγρασία του και ν’ αναπτύξει τα οργανοληπτικά αυτά στοιχεία που το κάνουν μοναδικό. Η λούζα είναι μονοκόμματη, ώστε να μπορεί να κοπεί σε φέτες και να καταναλωθεί.

Δεν θα ήταν πολύ πιο ακριβές αν ο συντάκτης περιέγραφε το lonzu ως λούζα αντί για «σύγκλινο»;

Μία ένσταση επίσης για τη διατύπωση «ξινισμένο τυρί». Ο συγγραφέας λογικά θα πρέπει ν’ αναφέρεται στο Κορσικανικό τυρί brocciu, το οποίο υπάρχει και σε ξινές εκδοχές. Ο όρος «ξινός» υπονοεί ότι αυτή η γεύση αποτελεί εγγενές χαρακτηριστικό του τυριού αυτού (όπως εμείς λέμε «ξινομυζήθρα» σε αντίθεση με τη «γλυκιά μυζήθρα»). Ο όρος «ξινισμένο», όμως, συχνά υπονοεί μία εκ των υστέρων αλλοίωση του τυριού. Άλλο το δηλητηριώδες μανιτάρι, και άλλο το δηλητηριασμένο, έτσι δεν είναι;
.
.
.

Monday 22 September 2008

saucier sauce-packets

'περισσότερα τσαχπινιγαργαλιάρικα φακελάκια σάλτσας'

Συνεχίζουμε με την ετικέτα συσκευασίας μίγματος για παρασκευή σάλτσας που είχαμε συζητήσει στο προηγούμενο post. Σήμερα, σας δείχνουμε ολόκληρη την επίμαχη πίσω πλευρά:


(Τα σημεία με μπλε χρώμα επισημαίνονται ώστε οι ιθύνοντες της εταιρείας να μπορέσουν να ταυτοποιήσουν το προϊόν τους).


Αν τώρα προσέξετε τη δεξιά πλευρά της συσκευασίας ετικέτας, θα δείτε ότι πρόκειται για πρόσθετη, αυτοκόλλητη ετικέτα, όπως φαίνεται και παρακάτω:

Στη βιομηχανία τροφίμων, όπου τα υλικά συσκευασίας παραγγέλλονται προτυπωμένα σε ποσότητες που αριθμούν τις δεκάδες χιλιάδες σε αριθμό ή τα χιλιόμετρα σε μήκος, δεν είναι ασυνήθιστο φαινόμενο αλλαγές στη σύνθεση ή την περιγραφή ενός προϊόντος να επισημαίνονται με αυτοκόλλητες ετικέτες που τοποθετούνται εκ των υστέρων. Όμως, είναι λογικό να προσδοκούμε ότι η εκ των υστέρων τοποθέτηση θα διορθώνει –καλύπτοντας- προηγούμενα και υπο-κείμενα λάθη (μέχρι να καταναλωθεί η εσφαλμένη/ημαρτημένη παρτίδα, οπότε το αυτοκόλλητο καθίσταται περιττό).

Στην περίπτωσή μας, βλέπουμε ότι αυτό δεν ισχύει, εφόσον η αυτοκόλλητη νέα ετικέτα περιέχει διατυπώσεις όπως:
- πιπέρι μάυρο (sic)
- λανθασμένη μετάφραση του όρου «άμυλο» ως “wheat fibers”.
Εδώ και τριάντα-τόσα χρόνια (φανταστείτε ότι η Kellogg’s λάνσαρε το All-Bran® το 1916 και η Procter & Gamble το Metamucil® to 1934) είναι γνωστό στο ευρύ κοινό ότι fiber είναι η φυτική ίνα (κυτταρίνη), μάλλον όμως το εν λόγω προϊόν δεν περιέχει τέτοιο πράγμα. Περιέχει άμυλο ως πηκτικό συστατικό, με το ίδιο σκεπτικό που οδηγεί εμάς στις κουζίνες μας να δένουμε μία αραιή σάλτσα με αλευρόνερο ή αλευρολέμονο («ντερμπγιέ», όπως το λέει η Μυρσίνη).

«Έξις δευτέρα φύσις» έλεγαν οι αρχαίοι ημών πρόγονοι, ή, επί το δημωδέστερον, «πρώτα βγαίνει η ψυχή και μετά το χούι». Η εν λόγω εταιρεία φαίνεται ότι έχει μία ροπή προς τη χρήση αυτοκόλλητων ετικετών/επιθεμάτων. Δείτε εδώ:
Θα διαπιστώσετε ότι υπάρχουν δύο διορθωτικές ετικέτες (οι υπ. αριθμ. 1 και 2) που έχουν κολληθεί στην πρωτότυπη συσκευασία (υπ. αριθμ. 3). Σύμφωνα με τη γεωλογική και αρχαιολογική αρχή της στρωματογραφίας (stratigraphy), τα κορυφαία στρώματα (strata) είναι τα νεότερα, εφόσον δεν υπάρξουν αναταράξεις, παρεισφρήσεις ή παρεμβαλλόμενα υλικά. Έτσι λοιπόν, το πρωτότυπο (και αρχαιότερον) είναι το στρώμα 3, το οποίο αναθεωρείται από το στρώμα 2, το οποίο με τη σειρά του αναθεωρείται από το στρώμα 1 (το νεαρόν: γι αυτό μάλλον είναι και το 1/3 του μεγέθους σε σχέση με το προηγούμενο). Λίγο ακόμα και θα είχαμε ένα remake του χορού των επτά πέπλων.

Επίσης, διαπιστώνουμε ότι τα χούγια (έξεις) της ίδιας εταιρείας παραμένουν, καθώς: σε άλλη, διαφορετική παρτίδα του προϊόντος (φαίνεται από τους διαφορετικούς κωδικούς και τη διαφορετική ημερομηνία λήξης) υπάρχει η ίδια λανθασμένη, παραπλανητική και μπαγαπόντικη ένδειξη «ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΠΡΟΪΟΝ», εφόσον αυτή μεταφράζεται ως “GREEK PACKAGING” (ένδειξη υπ. αριθμ. 4). Άλλα μου λεν' τα εγγλέζικα, κι άλλα τα ελληνικά σου, άλλα μου λεν' τα χείλη σου και άλλα η καρδιά σου…

Αν έχετε εμμονές παρόμοιες με τις δικές μας, θα δείτε ότι σε παρόμοια προϊόντα της ίδιας εταιρείας που κυκλοφορούν τώρα (νισάφι πια, άλλα φακελάκια αφυδατωμένης σάλτσας δεν αγοράζουμε!) οι (εκ των υστέρων) αυτοκόλλητες ετικέτες τεχνηέντως κρύβουν και σκεπάζουν την μπαγαποντιά με αριθμό 4. Σκόπιμη κίνηση της εταιρείας, ή τυχαίο λάθος του επιθέτοντος ατόμου ή της επιθέτουσας μηχανής; Με την απορία θα μείνουμε.

ΠΡΟΣΕΧΩΣ:
(εφόσον, σαν σωστοί cuisiniers, πρέπει να φτιάξουμε και τη mise en place μας)
-Τι είδους σύγλινο τρώνε στην Κορσική;
-Λογοκλοπή άρθρου σχετικά με τη Μαδριλένικη (την της Μαδρίτης) κουζίνα.
-Επιρροές τής Agatha Christie πάνω στην ορθογραφία μαγειρικών όρων.
-Λεξικό τεχνολογίας τροφίμων που βρίθει λαθών και σφάλλει τα μάλα.

Monday 15 September 2008

saucy sauce-packet

'τσαχπινογαργαλιάρικο φακελάκι σάλτσας'


ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ:
Συσκευασία μίγματος για παρασκευή σάλτσας από ελληνική εταιρεία μπαχαρικών.

ΣΧΟΛΙΟ:
Ομολογούμε ότι όταν είδαμε την ετικέτα αυτή, μας χτύπησε στο μάτι η αγγλική λέξη triturated (‘κονιορτοποιημένη’, ‘τετριμμένη’ με την κυριολεκτική έννοια), λέξη η οποία υπάρχει βεβαίως στα λεξικά, αλλά έχουμε να τη δούμε τυπωμένη καμία 20αριά χρόνια. Έτσι για πλάκα, δώσαμε τη φράση “triturated paprika” στο Γούγλη για να την αναζητήσει στο σώμα των κειμένων του, και μας έδωσε ένα (ναι, ένα!) εύρημα από την Ουγγαρία. Όταν δώσαμε τη φράση “ground paprika”, o Γούγλης μας έδωσε 16.100 ευρήματα. Μάλλον η ελληνική εταιρεία μπαχαρικών και οι Ούγγροι χρησιμοποίησαν το ίδιο λεξικό για να πετύχουν τόσο μοναδικά αποτελέσματα.

Πέρα από την πλάκα τώρα, το μάτι μας πήγε και λίγο παρακάτω στο φακελάκι, όπου ενετόπισε τη φράση «ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΠΡΟΪΟΝ» να μεταφράζεται ως “GREEK PACKAGING”, δηλαδή 'Ελληνική συσκευασία'. Εδώ, λοιπόν, βλέπουμε άλλο ένα παράδειγμα νεοελληνικής κατεργαριάς και κουτοπονηριάς από μέρους της εταιρείας, προϊόν ενός σκεπτικού σαν τούτο: έλα μωρέ τώρα… γράψε για τους Έλληνες αυτό που θέλουν ν’ ακούσουν (μην πούνε ότι τους ταΐζουμε ξενόφερτα πράματα) και γράψε το σωστό στα εγγλέζικα (σιγά μην κάνουν και παραβολή ετούτοι), μιας και το προϊόν είναι και εξαγώγιμο, μη μας κόψουν και την παραγγελία. Αφού οι Ρωμιοί δεν ξέρουν εγγλέζικα. Τι Λωζάνη τι Κοζάνη, τι «προϊόν», τι “packaging”. Δεν φτάνει που τους δίνουμε και παρήχηση (alliteration) του πι, θένε και μεταφραστική ακρίβεια;

Το ότι ένα συσκευασμένο προϊόν πρέπει να αναφέρει ρητά την προέλευσή του στη συσκευασία είναι γνωστό σε όλους. Εδώ όμως, η εν λόγω βιομηχανία μπαχαρικών περί άλλων τυρβάζει.

To be continued...

Wednesday 3 September 2008

Don't know much about geography (II)

'από γεωγραφία δε σκαμπάζω και πολλά', όπως έλεγε και το τραγούδι του Sam Cooke.



ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ:
Συσκευασία τοπικής ελληνικής εταιρείας ζυμαρικών (με πανελλήνια διανομή). Το επίμαχο απόσπασμα παρέχεται και σε μεγέθυνση.

ΣΧΟΛΙΟ:
Λίγο η πίεση του χρόνου και το copypastωμα μεταξύ αγγλικών και ελληνικών, λίγο οι διάφορες συσκευασίες των προϊόντων που έμοιαζαν όλες ίδιες στον γραφίστα, λίγο η απουσία ελέγχου στο προεκτυπωτικό στάδιο και η εξίσωση καταλήγει ως εξής: Χανιά = (Ρέθυμνο + Αρκάδι).

Δίδαγμα: απολαύστε τα ζυμαρικά, αλλά μη δώσετε και πολή σημασία στα γραφόμενα της συσκευασίας. Γεωγραφία μπορείτε να μάθετε και αλλού.
.
.
.