Florid flour
'ανθηρόν άλευρον'
Μιλήσαμε στο προηγούμενο post για τη διόρθωση της μεταφραστικής απόδοσης του (μπαχαρικού) γαρύφαλλου, το οποίο μετά από αρκετούς μήνες μεταφράστηκε (σωστά πλέον) ως clove αντί για carnation.
Η εν λόγω εταιρεία αρτοσκευασμάτων πρόσφατα προέβη σε ριζική ανανέωση όλων των συσκευασιών της, ανανέωση η οποία συμπεριελάμβανε το εικαστικό αλλά και το λεκτικό τους σκέλος. Μέσα στην ανανέωση αυτή υπήρχαν και οι λεκτικές/μεταφραστικές διορθώσεις τις οποίες επιδοκιμάσαμε.
Όμως, παρεισέφρησαν και άλλα, πρόσθετα λάθη τα οποία δεν υπήρχαν στην προηγούμενη έκδοση. Συγκεκριμένα:
Έχουμε λοιπόν το «αλεύρι σίτου» το οποίο αποδίδεται στα αγγλικά ως wheat flower (σε ολόκληρη τη σειρά συσκευασιών, παρακαλώ, περί την δεκάδα αριθμούσες). Εμείς, από παιδάκια ξέρουμε ότι άλλο το αλεύρι (flour, με προφορά /φλάουρ/) και άλλο το λουλούδι (flower, με προφορά /φλάουερ/). Πρόκειται, λοιπόν, για εξόφθαλμο λάθος που αποτελεί κρίμα για τους συντάκτες/μεταφραστές του λεκτικού της συσκευασίας οι οποίοι πέτυχαν σε τόσα άλλα πολύ πιο σύνθετα αποδίδοντάς τα σωστά, για να την πατήσουν στη δυάδα αλεύρι/λουλούδι – flour/flower.
Βέβαια, αυστηρά γλωσσολογικά, το λάθος δεν είναι και τόσο μεγάλο αν αναλογιστούμε την ετυμολογική συνάφεια των δύο αυτών αγγλικών λέξεων:
flour < μεσαιωνικό αγγλικό flower ‘λουλούδι, ό,τι καλύτερο’
flower < μεσαιωνικό αγγλικό flower ‘λουλούδι, ό,τι καλύτερο’ < αρχαίο γαλλικό flor, flour, flur < λατινικό flos, -oris ‘λουλούδι, ανθός, ό,τι καλύτερο’, ρίζα η οποία μας δίνει και το αγγλικό bloom αλλά σχετίζεται και με την προγενέστερη ελληνική λέξη "φύλλον". Η λατινική αυτή ρίζα (flos, -oris) αποτελεί την προέλευση της αγγλικής λέξης florist ‘ανθοπώλης’ αλλά και της Αμερικάνικης πολιτείας Florida, που κατά λέξη σημαίνει ‘ανθηρή’.
Διαπιστώνουμε λοιπόν ότι η έννοια ‘ανθός, απάνθισμα, ξεδιάλεγμα’ ταιριάζει μία χαρά στο αλεύρι (flour) το οποίο είναι ένα προϊόν απαλλαγμένο από άγανα και πίτουρα, ένα προϊόν που αποτελεί τον ανθό, τον αφρό του σιταριού. Αυτή ακριβώς την έννοια βλέπουμε να επικρατεί στην αγορά σε προϊόντα που ονομάζονται «άνθος ορύζης» ή «άνθος αραβοσίτου», προϊόντα τα οποία έχουν να κάνουν με το άμυλο, τον «αφρό» ή «ανθό» του δημητριακού, με το ίδιο σκεπτικό που μας δίνει το ανθόγαλα ως αφρό / ξεδιάλεγμα / ξάφρισμα του γάλακτος.
Στις συσκευασίες τροφίμων, όμως, υπάρχουν ορισμένοι περιορισμοί και κανόνες που πρέπει να τηρούνται. Στη περίπτωσή μας, η μετάφραση του όρου αλεύρι ως flower είναι, πέρα από κωμική ως μεταφραστικό μαργαριτάρι (“blooper”), ανακριβής και παραπλανητική για τον αλλοδαπό καταναλωτή.
Φαίνεται ότι όσον αφορά στους ξενόγλωσσους όρους, τα ελληνικά προϊόντα τηρούν κάποια άλλα, κατά πολύ ελαστικότερα, κριτήρια: Πέρα από το παραπάνω, που αποτελεί ένα ξεκάθαρο μεμονωμένο μεταφραστικό λάθος, αναλογιστείτε τα ελληνικά μπισκότα με τον περιγραφικό όρο “Petit Beurre” (την τελευταία φορά που ανοίξαμε λεξικό, το beurre σήμαινε βούτυρο στα γαλλικά), τα οποία παρασκευάζονται πλέον εξ ολοκλήρου με φυτικά λιπαρά, χωρίς ίχνος βουτύρου!! (Δεν είναι ανάγκη να πιστέψετε εμάς, διαβάστε τη συσκευασία.)
Εάν αυτό το προϊόν κυκλοφορούσε στη Γαλλία, ο αντίστοιχος ελεγκτικός φορέας θα το υποχρέωνε πάραυτα ν’ αλλάξει είτε το όνομα είτε τη σύνθεσή του (με το ανάλογο πρόστιμο, εννοείται). Βέβαια, ακόμα και στο ομογφό Ελλαντά όπου ουκ ολίγα “bon pour l’ Orient” τροφο-προϊόντα διοχετεύονται και εμπορεύονται, ένα προϊόν που θα ονομαζόταν “Petite Huile”, “Petite Huile Raffinée” ή “Petite Margarine” μάλλον δεν θα ήταν τόσο θελκτικό από πλευράς marketing και δεν θα πουλούσε τόσο, n’est-ce pas?
Εάν οι ιθύνοντες καταληφθούν ποτέ από μία κρίση ειλικρίνειας, τους προτείνουμε να ονομάσουν το προϊόν “Pas de beurre” ή “Pa-d’beurre” (σε νεανικότερη, πιο «πιασάρικη» γραφή), δηλαδή ‘χωρίς βούτυρο’.
Καλά μπάνια!
Good swims! και Bonnes nages! σε αντίστοιχα Φραγκολεβαντίνικα Greenglish και Francogrec!
No comments:
Post a Comment