Δημοσιογραφική Ακεραιότητα (integritas scriptorum), 1 από 2

.
Σου ανέθεσαν να γράψεις ένα άρθρο στο μαγειρικό περιοδικό όπου εργάζεσαι. Ας πούμε ότι το θέμα είναι «πρόσθετα τροφίμων». Πέρασε ο Αύγουστος, είχαμε και την αναστολή της χρήσης του E 128 ως χρωστικής τροφίμων, ακόμα και τα μπουκάλια του κέτσαπ διατυμπανίζουν τι καλό που είναι το λυκοπένιο, δεκάδες παρασκευάσματα διεκδικούν τα πρωτεία στην περιεκτικότητα σε φυτικές στερόλες, και το κοινό διψά για food science.

Κατ’ αρχήν, είσαι δημοσιογράφος και όχι τεχνολόγος ή χημικός τροφίμων. Όμως, το άρθρο θα πρέπει να το παραδώσεις. Ο αρχισυντάκτης δεν χαμπαριάζει τα περί αρμοδιότητας, επιστημονικής ειδίκευσης, κλπ.

Τι θα κάνεις; Σχετικό βιβλίο αναφοράς δεν έχεις, οπότε πρέπει να ανατρέξεις σε άλλες πηγές. Πας στον πασίγνωστο πλέον Γούγλη (και είναι ντροπή η λέξη «Ελλάδα» στο Google να εμφανίζει 22.000.000 ευρήματα ενώ στο find.in.gr να εμφανίζει 1.400.000 ευρήματα, δηλαδή 15 φορές λιγότερα – είπατε τίποτα;) και αρχίζεις την αναζήτηση. Στα ελληνικά οι σχετικές σελίδες σου πέφτουν «βαριές», μια και είναι από πανεπιστημιακά τμήματα και «τι εννοεί ότι δεν μπορεί ο υπολογιστής μου να διαβάσει αρχεία pdf, ε;»

Ανατρέχεις λοιπόν στην αγγλική γλώσσα. Εκεί, κάνεις το λάθος και πληκτρολογείς “food additions” αντί για “food additives” επειδή έχεις ξεχάσει τη διαφορά μεταξύ πρόσθεσης, προσθήκης και χημικού πρόσθετου, οπότε η αναζήτησή σου είναι αναξιόπιστη εξ αρχής. Αρκετά ευρήματα σε οδηγούν σε διαγραμμένες σελίδες ή σε λάθος διευθύνσεις, οπότε χάνεις πολύτιμο χρόνο (tempus fugit, ρε γαμώτο). Βρίσκεις και 1-2 ευρήματα που μπορεί να σ’ ενδιαφέρουν, αλλά πολλές οι σελίδες, βρε παιδί μου, οπότε σταματάς στη 2η ή την 3η δεκάδα αποτελεσμάτων που βγαίνουν ανά οθόνη. Έχεις και προθεσμίες να σε πιέζουν για τα άλλα 1-2 περιοδικά στα οποία εργάζεσαι part-time, είναι κι αυτό το αρθράκι που πρέπει να γράψεις για το διαφημιστικό φυλλάδιο του βουτύρου μάρκας «Last Tango in Paris», κι έρχεται καπάκι και το SMS που λέει ότι έχεις έκτακτο μίτινγκ, και δεν συμμαζεύεται.

Όλα αυτά κι άλλα πολλά οδηγούν σε ένα πρόχειρο και απλά διεκπεραιωτικό αποτέλεσμα που η χρήση του copy-paste από τα αγγλικά και η πρόχειρη μετάφραση το φέρνουν στα όρια της «ξεπέτας». Όταν έκανες το copy-paste δεν κράτησες καν τις διευθύνσεις των ιστοσελίδων απ’ όπου «δανείστηκες» το υλικό. Δεν είχες το νιονιό να κρίνεις την αξιοπιστία των ιστοσελίδων δανεισμού σου. Αν είχες νιονιό, θα έβλεπες ότι δύο από αυτές περιέχουν σχολικές εργασίες δύο 14χρονων από το Κάνσας για το μάθημα της Οικιακής Οικονομίας. Το αντικείμενο «χημικά πρόσθετα» δεν το κατέχεις, οπότε δεν έχεις τη διαίσθηση να σου λέει «κάτι δεν μου πάει καλά εδώ» ώστε να γυρίσεις και να το επιβεβαιώσεις ή να το τσεκάρεις. Να γυρίσεις πού, άλλωστε; Πάνε οι πηγές σου, χάθηκαν. Συγχαρητήρια: οι ανακρίβειες των δύο 14χρονων διαιωνίζονται στο κείμενό σου, ενισχυμένες και από την προχειρότατη μετάφρασή σου που αυτοσχεδιάζει αποδίδοντας το carbon dioxide ως 'διόξινο άνθρακα' αντί για 'διοξείδιο του άνθρακα'. Και πού να πας παρακάτω στο monosodium glutamate. Εκεί να δεις τι έχεις να πάθεις!

Παραδίδεις λοιπόν το κείμενό σου και τρέχεις ασθμαίνουσα ν’ αποτελειώσεις το "αυθεντικό ιταλικό" μενού για την τραττορία του κουμπάρου σου όπου είσαι consultant (αμισθί λόγω κουμπαριάς -- consigliere αν προτιμάτε το ιταλικό) γιατί ουρλιάζει και ωρύεται ο τυπογράφος του. Λόγω βιασύνης, μπερδεύεις το cozza (‘μύδι’) με το cazzo (‘π****ος’) και το στέλνεις ως έχει στο τυπογραφείο –στο κάτω-κατω, δυο παλιοφωνήεντα σκάντζαρες, εσύ 6 μήνες έμεινες Ιταλία όταν γύριζες με Interail, έπρεπε δηλαδή να μάθεις όλες τις βρωμοκουβέντες; — καταφέρνοντας έτσι να γίνεσαι περίγελως του κάθε πελάτη που ξέρει λίγα ιταλικά. Πάλι καλά, διότι το φαγητό του κουμπάρου είναι χάλια – ας γελάσει λίγο το χειλάκι του εφ’ άπαξ πελάτη, αφού δεν πρόκειται να ξαναπατήσει στο μαγαζί.

to be continued...