translation merriment

'ε, ρε γλέντιαα... !'
με αυτόν τον παιάνα θα ξεκίναγε και η παράστασις του θεάτρου σκιών "ο Καραγκιόζης μαγειρο-μεταφραστής"
.
Τελειώνουμε σήμερα την ενασχόλησή μας με την ελληνική μετάφραση αγγλικού βιβλίου μαγειρικής. 7 posts νομίζουμε ότι είναι αρκετά. Παραθέτουμε τέσσερα αποσπάσματα που απολαύσαμε (όχι πως δεν υπάρχουν κι άλλα) και θέλουμε να μοιραστούμε μαζί σας.


-----
Το ξέρατε ότι οι Αλγονκίνοι είχαν Στρογγυλή Τράπεζα γύρω από την οποία συγκεντρώνονταν για να μιλήσουν για τη λογοτεχνία και τον έρωτα στις δεκαετίες του 1920 και 1930; Μα, το 1920 και το 1930; Αφού οι Ινδιάνοι είχαν αποδεκατιστεί από τους λευκούς και από τα τρία αγαθά που οι λευκοί εκόμισαν και συνεισέφεραν εις τον Νέο Κόσμο (όπως τα κατονόμασε και ένας εικονοκλάστης Ιρλανδός καθηγητής μας εν Εσπερία που τώρα ή θα πρέπει να 'χει συγχωρεθεί ή να ζει σε βαθιά γεράματα ως άλλος Μωυσής: "the Bible, alcohol, and syphilis") πού τις βρήκαν τις στρογγυλές τράπεζες στον εικοστό αιώνα, ε;

Τι είπατε; Λέμε ασυναρτησίες; Ορίστε λοιπόν...



Δεν σας φαίνεται παράξενη δραστηριότητα για την φυλή των Ινδιάνων Algonquin; Εμείς γνωρίζουμε ότι οι Ινδιάνοι είχαν ανταμώματα και συνάξεις (όπως και οι δικοί μας Βλάχοι, Σαρακατσάνοι και οι Ρομά, άλλωστε) που τις ονόμαζαν powwow (πάουγάου), αλλά συζητούσαν τα της φυλής και όχι τα της λογοτεχνίας.

Το πρωτότυπο δεν βοηθάει και πολύ - εδώ ο μεταφραστής έκαμε πιστή μετάφραση. Φαίνεται όμως ότι ο μεταφραστής αγνοεί τη Στρογγυλή Τράπεζα του ξενοδοχείου Algonquin (Αλγκόνκουιν) που ο συγγραφέας του πρωτότυπου είχε κατά νου. Πρόκειται για λογοτεχνικό κύκλο, λοιπόν. Πώς λέμε "το πατάρι του Λουμίδη"; Έτσι.

Παραπέμπουμε τους συντελεστές του βιβλίου στο άρθρο Algonquin Round Table της wikipedia για του λόγου το αληθές. Αν θέλετε, υπάρχει και η αντίστοιχη περιγραφή από την ιστοσελίδα του ίδιου του ξενοδοχείου.



-----

Έκπληκτοι αλλά και κάπως αηδιασμένοι οι Βαυαροί ενώπιον ενός κοτόπουλου και ενώπιον της παρασκευής λουκάνικου; Αφού αυτοί (όπως όλοι οι Γερμανοί) γεννιούνται περιτριγυρισμένοι από λουκάνικα. Προς τι η αηδία των Βαυαρών για κάποια που "προσπαθεί να κάνει ένα λουκάνικο"; Μήπως ο μεταφραστής κάνει μία πατάτα εδώ; Πάμε να δούμε...

Να σας μεταφράσουμε το επίμαχο σημείο εμείς (διατηρώντας το ύφος του μεταφραστή), διότι δεν νομίζουμε ότι οι αναγνώστες αξίζουν παρόμοια κακοποίηση.

Την τελευταία φορά που βρεθήκαμε στο μαγαζί της, είχε αφήσει ένα κοτόπουλο στο ξύλο κοπής με βγαλμένα έξω τα εντόσθιά του-ξεκίνησε να το κόβει και στη συνέχεια το ξέχασε- και τάιζε με τα χέρια της ωμή γέμιση από λουκάνικο σε μία ομάδα αηδιασμένων Βαυαρών, ...

Τη διαφορά πιστεύουμε να τη βλέπετε. Και γιατί να είναι αηδιασμένοι οι Βαυαροί; Μήπως γιατί θα λέκιαζαν τα Lederhosen τους; Όχι: Αηδίαζαν διότι το ωμό χοιρινό δεν είναι και ο καλύτερος μεζές, εφόσον μπορεί να περιέχει το παράσιτο trichinella spiralis. Είναι αυτό για το οποίο ελέγχουν οι κτηνίατροί μας και σφραγίζουν τα χοιρινά μας (τα όσα λίγα παράγουμε σε σχέση με την εγχώρια ζήτηση) με την παραλληλόγραμμη σφραγίδα "ΕΤΡΙΧΙΝΟΣΚΟΠΗΘΗ".

-----

Διαβάζοντας αυτό το απόσπασμα, σκεφτήκαμε (συμβουλευόμενοι κι έναν χάρτη): Από πού άραγε θα κάνουν ντου οι Ιταλοί για να πολεμήσουν τους Αυστριακούς; Από το Φριούλι; Από το Τρεντίνο; Άλλες επιλογές δεν υπάρχουν. Και στις δύο λοιπόν περιπτώσεις, παρεμβάλλονται οι Άλπεις. Εμείς που ξέρουμε τι εστί πόλεμος στην Πίνδο, σίγουρα δεν στείλαμε το 1940 τους φαντάρους μας με σανδάλια. Μήπως ο μεταφραστής έχει έντονες μνήμες από τον Αστερίξ, όπου οι λεγεωνάριοι ήταν πάντα υποδημένοι με σανδάλια και μονάχα με σανδάλια;

Πάμε στο πρωτότυπο, λοιπόν...

Όπα μεγάλε ... σέλες λέει, όχι σανδάλια. Βιασύνη και πρεμούρα στη μετάφραση, ε;


Το "σέλες" συνηγορεί και με το νόημα του πρωτότυπου. Μία αγελάδα σου δίνει την πρώτη ύλη για 5-6 σέλες (δέρμα και τον "κετσέ"), αλλά για δεκάδες σανδάλια.

-----

Και το τελευταίο:

"ορισμένα κρασιά ωρίμαζαν για περισσότερο από 1.000 χρόνια":

Τς...τς...τς ... τι λες βρε παιδί μου! Για φαντάσου πόσο θα κάνει ένα τέτοιο χιλιόχρονο μπουκάλι, αφού μπουκάλια κρασιού ηλικίας μόλις 50 ετών πωλούνται για κάποιες χιλιάδες ευρώ, με τους έχοντες και κατέχοντες να κονταροχτυπιούνται σε δημοπρασίες.

1.000 χρόνια. Για δες τι ποιεί ο πανδαμάτωρ χρόνος... (και ο συχνά-πυκνά λανθάνων μεταφραστής)

Μήπως, λέμε μήπως, ο μεταφραστής θα έπρεπε να γράψει ... όπου η οικογένεια ωρίμαζε τα κρασιά της εδώ και περισσότερα από χίλια χρόνια ;

-----



Τελειώνοντας, να ευχηθούμε στο μεταφραστή (που πρωτάρης δεν είναι) και την επιμελήτρια (που, ως αρχισυντάκτρια μαγειρικού εντύπου, είναι αυτή που δίνει το imprimatur ή 'τυπωθήτω' σε σχετικά άρθρα) περισσότερη προσοχή στο επόμενό τους πόνημα. Θα τη χρειαστούν, όπως θα τη χρειαστεί και το δύσμοιρο το μελλοντικό πόνημα για να μη βγει σαν και τούτο, με τα λάθη να υπερβαίνουν την εκατοντάδα.
.

Στον εκδότη ευχόμαστε μία πιο προσεγμένη επιλογή συνεργατών (ή και μία καλύτερη πολιτική αμοιβών, ώστε οι συντελεστές να παρακινηθούν και να εργαστούν περισσότερο ευσυνείδητα. Έχουμε κι αυτή την εργοδοτική παράμετρο … να μην την ξεχνάμε) και μία περισσότερο κριτική ματιά στα βιβλία - «παιδιά» του. Αφού φέρουν τ’ όνομά του στο εξώφυλλο, ας προσέξει λίγο παραπάνω ό,τι περιέχουν και να επιβεβαιώσει ότι το περιεχόμενο ανταποκρίνεται στο πρωτότυπο. Απλά, θεμελιώδη πράγματα, δηλαδή ... Elementary, my dear Watson...

Μιας και στο εν λόγω κακοποιημένο βιβλίο έγινε μνεία του ποιήματος “Donna me prega” του Guido Cavalcanti, κλείνουμε το σημερινό μας άρθρο με τους τελευταίους στίχους του σε δική μας πρόχειρη μετάφραση (συμπαθάτε μας για τα σκουριασμένα ιταλικά μας - στο μάθημα των αγγλικών προσέχαμε περισότερο) :

Tu puoi sicuramente gir, canzone,
là ’ve ti piace, ch’io t’ho sì adornata
ch’assai laudata - sarà tua ragione
da le persone - c’ hanno intendimento:
di star con l’altre tu non hai talento.

Τώρα, τραγούδι μου, μπορείς με σιγουριά να πορευτείς
Όπου θες, στολίδια σου ’χω δώσει τέτοια
Ώστε να παινευτείς
Μονάχα απ’ όσους μπορούν το νόημά σου να κρίνουν:
Στους υπόλοιπους, τα ταλέντα σου αφανέρωτα να μείνουν.

.

.

.