dictionary-schmictionary: Λεξικό να σου πετύχει - 4 από 4

Σήμερα τελειώνουμε την ενασχόλησή μας με το λεξικό επιστήμης και τεχνολογίας τροφίμων, πόνημα πανεπιστημιακού δασκάλου.

Χώματα και Συκώτια

Σχόλιο για το λήμμα 1653:

H χωματίδα που αναφέρει ο συγγραφέας είναι ψάρι! Θα το βρείτε και χαματίδα, χρωματίδα ή γλωσσάκι και αναφέρεται κυρίως στα ψάρια των ειδών Platichthys flesus, Pleuronectes platessa και Hippoglossoides platessoides. Ο αγγλικός όρος little bustard αναφέρεται στη χαμωτίδα η οποία είναι πουλάκι και όχι ψαράκι – τατάα… Ορίστε και μία σελίδα με φωτογραφίες τού εν λόγω πτηνού από το Google.

Σχόλιο για το λήμμα 1657:
Eνδιαφέρουσα ακυρολογία (malapropism, αν προτιμάτε). Ο συγγραφέας θα έπρεπε να γράψει livestock (‘ζώα εκτροφής’) αντί του ανύπαρκτου liverstock (sic) που παραπέμπει σε εκτροφή συκωτιού ή συκωτο-αποθέματα.

Το οκτωλεωφορείο - ή (ο)χταλεωφορείο επί το λαϊκώτερον
Ο λαδοκόκορας

Για το λήμμα 2321, υπενθυμίζουμε στον κ. καθηγητή ότι το χταπόδι λέγεται octopus (ετυμολογούμενο από τις λέξεις οκτώ και πους, ‘πόδι’) και όχι octobus(sic) (ετυμολογούμενο άραγε από τις λέξεις οκτώ και λεωφορείο –bus στα αγγλικά).

Το σχόλιό μας για το λήμμα 2331: εδώ έχουν ξεπεραστεί τα όρια της άγνοιας και του φαιδρού, και είμαστε πλέον στα όρια της άνοιας και μωρίας. Old rooster είναι ο γερο-πετεινός, Oil rooster(sic) είναι ο λαδοκόκορας και σίγουρα δεν είναι η «μεγάλη σε ηλικία κότα» όπως ισχυρίζεται ο κ. καθηγητής.

Μία τετράδα

Συνοπτικά σχόλια στα τέσσερα σημειωμένα αποσπάσματα:

1.
Το Quark (προφορά κβαρκ) είναι γερμανικό τυρί, αυτό που οι Βαυαροί και Αυστριακοί αποκαλούν Topfen. Το αντίστοιχο στα γαλλικά θα ήταν fromage frais ή caillé.
2.
Η quenelle δεν είναι πουτίγκα, μια και εμείς οι Έλληνες έχουμε ταυτίσει την πουτίγκα με ένα επιδόρπιο με βάση το ψωμί (τουλάχιστο σύμφωνα με τη βρετανική παράδοση). Θα ήταν πολύ καλύτερο αν ο συγγραφέας απέδιδε τον όρο ως «είδος σπιτικού ζυμαρικού» και ακολουθούσε τη συλλογιστική του όρου dumpling.
3.
Η εν λόγω αλμυρή τάρτα είναι το γνωστό quiche. Ο όρος quinhe(sic) είναι ανύπαρκτος και παραπέμπει στις αγγλικές λέξεις quince ‘κυδώνι’, quinine ‘κινίνο’ και quinoa ‘κινόα, σπόροι ενός Περουβιανού φυτού’
4.
Ίσως θα πρέπει να χρησιμοποιήσουμε τον όρο quintessence (‘πεμπτουσία’) και τον ορισμό του συγγραφέα («το εξαίρετο ενός πιάτου») για να εξάρουμε και τη συνεισφορά του συγγραφέα στη μαγειρική βιβλιογραφία. Ένιγουεϊ…

Το σκουληκόψωμο

Στο λήμμα 1594 βλέπετε ότι, σύμφωνα με τον πανεπιστημιακό καθηγητή, το «σκεύασμα από φύκια» στα αγγλικά λέγεται larva (sic) bread. Εμείς, διορθώνοντάς τον, σας λέμε ότι το «σκεύασμα από φύκια» λέγεται laver bread, ή bara lawr στα ουαλικά. Laver είναι ένα φύκι της οικογένειας Porphyra – ορίστε και η σχετική σελίδα από την αγγλική Wikipedia, η οποία, παρεμπιπτόντως, μάς πληροφορεί ότι στην οικογένεια Porphyra ανήκει και ένα είδος από το γιαπωνέζικο nori, λέξη γνωστή σε αρκετούς καταναλωτές σούσι. Larva, τώρα, ονομάζεται η προνύμφη ενός εντόμου, στάδιο στη μεταμόρφωσή τους: έμβρυο-προνύμφη-νύμφη (ή χρυσαλλίδα)-ενήλικο έντομο. Αν και τα έντομα αποτελούν bona fide βρώσιμα συστατικά σε αρκετές κουζίνες του κόσμου (όπως της επαρχίας Oaxaca στο Μεξικό, λ.χ.), είναι λίγο δύσκολο να αποτελέσουν υλικό σε ένα κελτικό ψωμί. Οπότε, σπεύδουμε να διορθώσουμε τον κ. καθηγητή και να του πούμε ότι το σωστό είναι: «laver bread: σκεύασμα από φύκια (Ουαλία)». Το κωμικό είναι ότι αμέσως παρακάτω (στο λήμμα 1595) ο συγγραφέας αναφέρει το λήμμα larvae ως «νύμφη»(sic), διαπράττοντας ένα ακόμα λάθος, καθώς η νύμφη ενός εντόμου στα αγγλικά λέγεται pupa. Ακόμη πιο κωμικό είναι το ότι, στο λήμμα 1601 (βλέπε φωτογραφία αμέσως παρακάτω) ο συγγραφέας αναφέρει το λήμμα laver και ο ερμηνεύει ως «είδος φυκιού»! Όμως, η μηδενική γλωσσική επιμέλεια στο εν λόγω λεξικό δεν επέτρεψε σε κανένα να δει ότι σύμφωνα με (ακόμα και με τα κακά, στρεβλά και ανάποδα) τα ίδια τα γραφόμενα του συγγραφέα, έντομα (και όχι φύκια, όπως είναι το σωστό) εμφανίζονται ως υλικά σε ουαλικό ψωμί.

Στην περίπτωσή μας θα ταίριαζε γάντι και η ουαλική παροιμία “Llygad cywraint yn mhen anghywraint”, μεταφραζόμενη στα αγγλικά 'Keen eyes are small gain in a head without brain'

Εδώ τελειώνουμε την ενασχόλησή μας με το εν λόγω λεξικό επιστήμης και τεχνολογίας τροφίμων. Μην ανησυχείτε, όμως, έχουμε αφήσει περισσότερα από 70 λάθη μικρότερα ή και μεγαλύτερα από αυτά που καλύψαμε στα τέσσερα τελευταία post. Σας συμβουλεύουμε να μείνετε αλάργα από το λεξικό αυτό αν τύχει και το συναντήσετε στο δρόμο σας. Έχετε καλύτερα πράγματα να κάνετε με τα χρήματά σας από το να τα δώσετε για την αγορά του πονήματος τού πανεπιστημιακού δασκάλου.
.
.
.