"Alexandre Dumas concoctant une bouillabaisse de personnages" (από το fr.wikipédia.org)

Monday 16 July 2007

Erin go bragh! (2 από 2)

/έριν γκε μπρω/ περίπου η προφορά, και για όσους δεν μιλούν Gaelic (Γαηλικά), την Κελτική γλώσσα των Ιρλανδών, η φράση σημαίνει 'Ιρλανδία για πάντα'.




ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ:
Άρθρο περί Ιρλανδίας σε ένθετο γαστρο-περιοδικό Κυριακάτικης εφημερίδας, τεύχος Μαΐου 2007. Η σαρωμένη εικόνα είναι σε επαρκή ανάλυση ώστε, αν κάνετε κλικ επάνω της, να μεγεθυνθεί και να διαβάζεται καλύτερα.

ΣΧΟΛΙΟ:
Διαβάζοντας τη συνταγή, βλέπουμε ορισμένα ασυνήθιστα πράγματα στα υλικά:

1.
γογγύλι αλλά και μήλο
Περίεργο αυτό. Τα γογγύλια, οι ρέβες και άλλες χειμωνιάτικες ρίζες και κόνδυλοι είναι απαραίτητα στις ιρλανδικές και σκωτσέζικες σούπες. Το μήλο, όμως, ακούγεται αρκετά περίεργο για υλικό σε σούπα. (Σε κάποια μαγειρευτά, θα μπορούσε να συμπεριληφθεί.)

2.
κάρι σκόνη
Έλα τώρα (c'mon now)! Κάρι σε παραδοσιακή ιρλανδέζικη σούπα; Πώς κι έτσι;

Ας μην ακολουθήσουμε τ' αχνάρια Ελληνίδας τηλεοπτικής μαγειρο-σταρ που περιέγραφε ενδελεχώς μία ντόπια "αυθεντική, παραδοσιακή συνταγή με λουκάνικα Φρανκφούρτης" για να εισπράξει στη συνέχεια ουκ ολίγον ψόγο και μομφή από το υπόλοιπο σινάφι.

Πάμε λοιπόν στο σχετικό άρθρο της wikipedia, όπου και βρίσκουμε ότι η σούπα αυτή ανήκει στο Αγγλο-Ινδικό ρεπερτόριο. Αυτό σημαίνει ότι ανήκει στην κατηγορία συνταγών που διαμορφώθηκαν από το πάρε-δώσε (ή "αλισβερίσι") της Βρετανικής Αυτοκρατορίας που άρχισε ήδη από το 1600 και κορυφώθηκε στην Βρετανική Κυριαρχία (British Raj) στις σημερινές χώρες Ινδία, Μπαγκλαντές, Πακιστάν, Μυάνμαρ (πρώην Βιρμανία) και Σρι Λάνκα (πρώην Κεϋλάνη) μεταξύ 1858 και 1947. Η σούπα αυτή, λοιπόν, είναι ένα γευστικό δείγμα του δόγματος Rule Britannia 'κυβέρνα Βρετανία', τότε που κάθε στιγμή του 24ωρου, ο ήλιος εξάπαντος φώτιζε κάποια βρετανική κτήση ή αποικία (προσδίδοντας αυτό το κόκκινο-αστακουδί χρώμα στις απροστάτευτες, άμαθες επιδερμίδες των Βρετανών - you know what I mean).

Ο Davidson στο Oxford Companion to Food μας λέει ότι η σούπα αυτή ήταν προϊόν της ανάγκης των Βρετανών να καταναλώνουν σούπα ως ξεχωριστό πιάτο (όπως λέμε ορεκτικό-σαλάτα-σούπα-κρέας-επιδόρπιο-πλατώ τυριών), κάτι παντελώς άγνωστο και αλλότριο για τους Ινδούς.

Ακόμα και ετυμολογικά, βλέπουμε ότι το όνομά της προέρχεται από τις λέξεις milagu-tannir οι οποίες στην ινδική γλώσσα Ταμίλ σημαίνουν 'πιπέρι-νερό'. Έτσι, λοιπόν, σωστά ακούγεται εξωτική στα ελληνικά αυτιά η λέξη mulligatawny, αλλά δεν είναι λέξη ιρλανδική.

Σήμερα, βλέπουμε τη σούπα αυτή να πλασάρεται με πλήρως βρετανικό περίβλημα, όπως στη φωτογραφία εδώ, ή ακόμα να συσκευάζεται και να πωλείται από μεγάλες εταιρείες, πράγμα που σημαίνει ότι έχει πολιτογραφηθεί και έχει ενταχθεί πλέον στο mainstream.

ΔΙΟΡΘΩΣΗ:
Η σούπα mulligatawny δεν είναι "παραδοσιακή ιρλανδική". Είναι ένα ινδικό πιάτο που κατέφθασε στη Βρετανία στα χρόνια της πάλαι ποτέ βρετανικής αποικιοκρατίας, και που έχει πλέον πολιτιγραφηθεί ως βρετανικό.

Κι εμείς, όταν μιλάμε λ.χ. για το καζάν ντι(μ)πί, διαπράττουμε ανακρίβεια όταν το παρουσιάζουμε απλά ως Θεσσαλονικιώτικο γλυκό. Το ίδιο και για τα Ποντιακά μαντί. Ναί, είναι παραδοσιακή Ποντιακή συνταγή. Τι εστί "Πόντος", όμως, και τι ήτο "Πόντος";

Ας μη γίνουμε σαν κάτι 6χρονα Αμερικανάκια που, όταν τους ζητήθηκε να ζωγραφίσουν ένα κοτόπουλο, ζωγράφισαν απλά το σκαφάκι του σουπερμάρκετ: το γνωστό, από φελιζόλ , με 4 παρατεταγμένα φιλετάκια μέσα, και τυλιγμένο σε διαφανή μεμβράνη.

Και στη σούπα mulligatawny, λοιπόν, άλλο Ινδία κι άλλο Ιρλανδία.

An rud nach leigheasann im ná uisce beatha níl aon leigheas air.

What butter and whiskey won't cure, there is no cure for.

Ιrish proverb

.
.
.

3 comments:

Anonymous said...

Καλημέρα και καλή εβδομάδα.

Και έστω η καλή αρθρογράφος δεν έχει Davidson (θεός σχωρέστον), ας ανοίξει τουλάχιστον το μεγάλο βιβλίο γαστρονομίας να μορφωθεί:
--------
"ΜΟΥΛΙΓΚΑΤΑΟΥΝΙ: Φαγητό ινδικής προέλευσης, που υιοθετήθηκε από τους βρετανούς και κυρίως από τους αυστραλούς..."
-----------
Άντε να μοιρασθεί δωρεάν το βιβλίο να μάθουμε γράμματα...!!!και φυσικά ωραίες συνταγές...
Καλή συνέχεια

ΜΠΛΟΓΚΟΜΑΓΕΙΡΟΣ

Anonymous said...

Επίσης:
Αν και εγώ, παλιά, θεωρούσα λάθος το "μήλο" σε αυτή τη σούπα σκεφτόμενος ότι διάβασαν pomme (σκέτο χωρίς de terre)και αντί για πατάτα μετέφρασαν μήλο, τελικά μου λύθηκε η απορία στον Dagouret που αναφέρει pomme (fruit).
Φυσικά την έχει και αυτός με κοτόπουλο όπως και οι περισσότερες συνταγές τέτοιου είδους...

και σόρυ για την "τσόντα"
...μπλογκομάγειρος...

Errata Culinaria said...

Καλημέρα και καλή εβδομάδα επίσης.

Εδώ μάλλον η αρθρογράφος επλανήθη από το όνομα που της φάνηκε εξωτικό και δεν το έψαξε το θέμα.