Traducteurs culinaires par erreur

Culinary translators by mistake.
'Μαγειρομεταφραστές κατά λάθος.'

Σήμερα, τα Errata Culinaria πρωτοτυπούν. Θα σχολιάσουν αποσπάσματα από την ελληνική μετάφραση ενός γαλλικού μαγειρικού βιβλίου, χωρίς αναφορά στο γαλλικό πρωτότυπο, το οποίο δεν έχουν στην κατοχή τους, άλλωστε.

Τα τεχνικά μαγειρικά λάθη στη μετάφραση είναι προφανή, εξόφθαλμα, και υποδηλώνουν μεταφραστές που δε νόγαγαν από μαγειρική.

ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ:
Βιβλιαράκι-τευχίδιο ανασκόπησης της γαστρονομίας το οποίο πρόσφατα μοιραζόταν μαζί με πρωινή εφημερίδα. Γαλλική έκδοση του 2007, για την ελληνική μετάφραση του οποίου πιστώνονται άτομα τρία.

Με λίγα λόγια, όπως θα διαπιστώσετε από το υπογραμμισμένο από εμάς απόσπασμα, οι μεταφραστές μας λένε ότι ο Maillard ήταν μπαχαρτζής. Pas mal! Όχι κι άσχημα – τουλάχιστον οι μεταφραστές εδώ πρωτοτυπούν. Όμως, αυτοσχεδιάζουν και αυθαιρετούν (πάντα βέβαια, στην καμπούρα ημών των αναγνωστών).

Ο Louis Camille Maillard ανακάλυψε τις πολύπλοκες αντιδράσεις που συντελούνται μεταξύ ενός αμινοξέος και ενός σακχάρου με την παρουσία της θερμότητας, και δημοσίευσε τα συμπεράσματά του το 1910. Οι αντιδράσεις αυτές ονομάζονται αντιδράσεις Μαγιάρ, αντιδράσεις αμαύρωσης, ή browning reactions. Ορισμένοι (λανθασμένα) τις ταυτίζουν με την καραμελοποίηση της ζάχαρης, που όμως εμπλέκει μόνο σάκχαρα. Στη μαγειρική, οι αντιδράσεις Μαγιάρ αποτελούν το χημικό υπόβαθρο για τα καφετο-ρόδινα χρώματα και τις μεστές, σύνθετες γεύσεις στα τσιγαρισμένα κρέατα, στην κόρα του ψωμιού, στον καβουρδισμένο καφέ, και σε πλείστα άλλα φρυγανισμένα, ροδισμένα, καβουρδισμένα προϊόντα.

.

Σίγουρα, το γαλλικό κείμενο έλεγε ότι ο Μαγιάρ ανακάλυψε νέες αρωματικές ενώσεις που προέκυψαν από τις αντιδράσεις αυτές. Στα γαλλικά, το πρωτότυπο κείμενο θα πρέπει να έλεγε κάτι που έμοιαζε με composés aromatiques. Ένα αντίστοιχο κείμενο στα αγγλικά θα έλεγε aromatic compounds. Οι φωστήρες μεταφραστές δεν πήραν καθόλου μυρωδιά απ' όλα αυτά και, με περισσή άνεση, το αποδίδουν όπως νομίζουν.
.
Απορία:
Στην ιεραρχική δομή της εστίασης (που έχει ομολογουμένως βελτιωθεί τις τελευταίες 2 δεκαετίες, αλλά παραμένει ακόμα «έντονα διαστρωματωμένη» “highly/intensely stratified”, όπως κομψά το θέτουν οι κοινωνιολόγοι), ο μαθητευόμενος, ο ανειδίκευτος, ο άπειρος πρέπει να ξεκινήσει από τα κρεμμύδια, τις πατάτες, και το ανηλεές και ακατάπαυστο ξεφλούδισμα και ψιλοκόψιμο δεκάδων κιλών υλικών ημερησίως για τη mise en place.
.

Ο νυν μέγας και τρανός Jean-Georges Vongerichten, αφηγούμενος την πάλαι ποτέ εν Γαλλία μαθητεία του στον Jeffrey Steingarten λέει, μεταξύ άλλων, ότι αρχικά δεν του επιτρεπόταν να μαγειρέψει για πελάτες, αλλά μονάχα για τα σκυλιά τους, τα οποία αυτοί οχούμενοι έφερναν μαζί τους στη βόλτα τους ανά τα γαλλικά εξοχικά εστιατόρια. Το φαγητό του τετράποδου σκυλολογιού (συνήθως τα κοκαλιάρικα μπροστινά πόδια των κουνελιών), μάλιστα, έπρεπε να σερβιριστεί ταυτόχρονα με το φαγητό του συνοδεύοντος διπόδου γαστρο-συρφετού.
.

Στα δικά μας μεταφραστικά χωράφια, τώρα, γιατί δηλαδή θα πρέπει ο αντίστοιχα άπειρος στα μαγειρικά κείμενα να πηγαίνει κατευθείαν στη θέση του σεφ ενώ κανονικά τού πρέπει μια θέση κωπηλάτη σε ρωμαϊκή γαλέρα, ή (προκειμένου για εστιατόρια) μία θέση χειριστή σφουγγαρίστρας ή μία θέση καθαριστή των φίλτρων των απορροφητήρων από τη λίγδα και τη μάκα;

.

.

.